Podział krwi na grupy opiera się na obecności lub braku określonych antygenów na powierzchni czerwonych krwinek oraz na obecności przeciwciał w osoczu krwi. Najważniejszy system klasyfikacji grup krwi to podział na grupy AB0 i w oparciu o czynnik Rh. Oto krótka charakteryzacja tego podziału:
- Grupa krwi A: Osoby z grupą krwi A mają antygen A na powierzchni swoich czerwonych krwinek i przeciwciała przeciwko antygenowi B w swoim osoczu.
- Grupa krwi B: Osoby z grupą krwi B mają antygen B na czerwonych krwinkach i przeciwciała przeciwko antygenowi A w osoczu.
- Grupa krwi AB: Osoby z grupą krwi AB mają zarówno antygen A, jak i antygen B na swoich czerwonych krwinkach, ale nie mają przeciwciał przeciwko antygenom A ani B w osoczu. Osoba o grupie krwi AB jest nazywana uniwersalnym biorcą, ponieważ może otrzymywać krew od osób z dowolnej innej grupy ABO bez ryzyka reakcji przeciwciał.
- Grupa krwi 0 (zero): Osoby z grupą krwi 0 nie mają ani antygenu A, ani antygenu B na czerwonych krwinkach, ale mają przeciwciała przeciwko zarówno antygenowi A, jak i B w osoczu. Grupa ta jest nazywana grupą krwi uniwersalnego dawcy, ponieważ jest kompatybilna z większością innych grup ABO.
Czynnik Rh to drugi ważny czynnik w klasyfikacji krwi. Osoby, które posiadają ten antygen na swoich czerwonych krwinkach, są określane jako Rh+ (Rh-dodatni), a osoby, które go nie mają, to Rh- (Rh-ujemni).Konflikt Rh może wystąpić, gdy krew osoby Rh- dostaje się do organizmu osoby Rh+ (na przykład w przypadku transfuzji krwi lub ciąży u kobiet). Dlatego ważne jest monitorowanie czynnika Rh podczas transfuzji krwi i ciąży, aby uniknąć reakcji przeciwciał.
Podział krwi na grupy ABO i czynnik Rh jest istotny w kontekście transfuzji krwi i transplantacji narządów, ponieważ niekompatybilne połączenia mogą prowadzić do reakcji układu odpornościowego, które są potencjalnie niebezpieczne dla życia. W związku z tym, dokładne określenie grupy krwi jest kluczowe, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów i dawców krwi.
Procentowy udział każdej z grup krwi w populacji może znacząco różnić się w zależności od regionu geograficznego i grupy ludzi. Ogólny rozkład grup krwi w populacji jest jednak przybliżony, a dla większości populacji w krajach rozwiniętych może wyglądać mniej więcej tak:
- Około 40-45% populacji ma grupę krwi A.
- Około 15% populacji ma grupę krwi B.
- Około 5-10% populacji ma grupę krwi AB.
- Około 35-45% populacji ma grupę krwi 0.
Jeśli chodzi o czynnik Rh, to zazwyczaj około 85-90% populacji ma Rh+ (Rh-dodatni), a pozostałe 10-15% ma Rh- (Rh-ujemny).
Warto jednak zaznaczyć, że te procentowe udziały grup krwi mogą różnić się w zależności od regionu i grupy etnicznej. Na przykład, niektóre grupy etniczne mogą mieć wyższy lub niższy odsetek danej grupy krwi. Dlatego dokładne statystyki mogą różnić się w różnych miejscach na świecie.
Dla celów transfuzji krwi i transplantacji narządów istotne jest dokładne określenie grupy krwi pacjenta i dawcy, aby uniknąć reakcji niezgodności krwi. W większości przypadków krew od dawcy o tej samej grupie krwi jest najbardziej bezpieczna i kompatybilna z pacjentem.